Jak zwiększyć liczbę klatek w grach za darmo?

Laptopy gamingowe Lenovo Legion Y520 i Y720 korzystają ze specjalnego narzędzia Lenovo Nerve, ułatwiającego i automatyzującego proces zwiększania wydajności. Poza tym sposobem istnieje jednak co najmniej kilka innych, które wszyscy powinniście znać.

1. Sprawdzaj zmiany w wyświetlanej liczbie klatek na bieżąco

Jeśli zapragnąłeś poprawić nieco liczbę klatek na sekundę w grach, będziesz potrzebował odpowiedniego narzędzia pomiarowego, które pozwoli Ci zarejestrować progres w poczynaniach. Jest wiele programów, które pozwolą wyświetlać licznik FPS w grach na bieżąco.

Najpopularniejsza platforma dystrybucji cyfrowej gier, Steam, oferuje licznik klatek wbudowany w swoją nakładkę. Wystarczy przejść do menu ustawień Steam, następnie wybrać sekcję „w grze" i aktywować licznik FPS w grze, uprzednio określając jego pozycję na ekranie.

Aktywowanie licznika klatek na sekundę z poziomu oprogramowania Nvidia GeForce Experience wymaga nieco więcej „gimnastyki", ale nie jest zadaniem trudnym. Wystarczy otworzyć nakładkę w grze lub otworzyć menu ustawień z poziomu systemowej aplikacji Nvidia GeForce Experience. Następnie w sekcji „Ogólne" w dziale „Nakładka w grze" kliknąć na „Ustawienia". Tam wybrać opcję „Układ HUD" a następnie „Licznik FPS". Teraz wystarczy tylko wybrać róg ekranu, w którym się pojawi. Uff!

2. Aktualizacja sterowników

Wielu użytkowników komputerów zupełnie zapomina o aktualizacji sterowników do kart graficznych. Ich producenci oferują wprawdzie darmowe oprogramowanie, które automatyzuje ten proces (jak choćby NVIDIA GeForce Experience), ale gracze z jakiegoś powodu często decydują się na nie korzystanie z tego rodzaju przydatnych narzędzi. Tymczasem, sterowniki wydawane przed premierą danej gry są optymalizowane specjalnie pod jej kątem i w skrajnych przypadkach potrafią zwiększyć liczbę klatek w grze nawet o ok. 10% (a sporadycznie nawet więcej).

Jeśli nie wiecie nawet z jakiej karty graficznej obecnie korzystacie, udajcie się do Menadżera Urządzeń w Panelu Sterowania i kliknijcie na pozycję Karty Graficzne. Tam znajdziecie nazwę karty.

Pamiętajcie: nie instalujcie sterowników dla kart graficznych dostępnych na stronach producentów kart - zamiast tego skierujcie się prosto do źródła, czyli na stronę firmy NVIDIA, AMD lub, w przypadku kart zintegrowanych, firmy Intel. To właśnie tam znajdziecie najnowsze sterowniki dla swojej karty. Polecamy korzystanie z dedykowanych, oficjalnych aplikacji, które w przyszłości ściągną nową wersję sterowników za Was.

3. Wyłączenie programów działających w tle

Przed uruchomieniem gry upewnijcie się, że w tle nie działają żadne zbędne programy. Ileż to razy zdarzało nam się uruchamiać grę, podczas gdy... równocześnie działała inna gra. To oczywiście przypadek dość ekstremalny, ale rozgrywkę na mniej wydajnych komputerach zakłócić może nawet przeglądarka internetowa uruchomiona w tle, wyświetlająca przy okazji 5, 10, a może i 20 kart. Programy działające „w ukryciu" zużywają spore ilości pamięci RAM i wpływają także na spadek mocy obliczeniowej procesora w grze.

Wiele nieporządanych aplikacji uruchamia się wraz ze startem komputera, nie tylko wpływając na ogólną wydajność programów i gier, ale także wydłużając czas potrzebny na wczytanie się systemu.

Jeśli chcecie zredukować liczbę aplikacji wczytywanych tuż po uruchomieniu się Windowsa, skierujcie swoje kroki do Menadżera Zadań (w Windowsie 10: ctrl+alt+delete -> Menadżer zadań) i przejdzie do zakładki „Uruchamianie". To właśnie tam możecie zobaczyć listę aplikacji aktywowanych wraz ze startem systemu. Jeśli uznacie, że którąś z nich warto wyłączyć (im więcej, tym lepiej!), wystarczy kliknąć na nią prawym przyciskiem myszy, a z listy wybrać opcję „wyłącz".

Z pomocą przychodzą także programy pokroju popularnego CCleanera, który pozwala także na usuwanie plików-śmieci z komputera i bezpieczne czyszczenie rejestru. Użytkownicy tego narzędzia programy z Autostartu wyłączą w wygodny sposób z poziomu sekcji Narzędzia (Tools) -> Uruchamianie (Startup). Wystarczy kliknąć na danej pozycji prawym przyciskiem myszy i wybrać funkcję Wyłącz (Disable). Uwaga: nie zalecamy wyłączać aplikacji systemowych i tych, których działania nie jesteście pewni.

4. Programy do automatycznej optymalizacji wydajności

W sieci dostępnych jest co najmniej kilka różnych, godnych polecenia programów, automatycznie optymalizujących wydajność Waszego sprzętu w grach. Jednym z nich jest wymieniony wcześniej NVIDIA GeForce Experience, który stoi nie tylko na straży zawsze aktualnych sterowników, ale także trzyma piecze nad jak największą liczbą klatek na sekundę w grach - o ile tylko sobie tego zażyczycie. Wystarczy kilka kliknięć, aby program odczytał konfigurację sprzętową Waszego komputera i na tej podstawie dobrał optymalne ustawienia graficzne w wybranych grach znajdujących się na Waszym komputerze. Proces ten przebiega błyskawicznie i dosłownie w ciągu kilku sekund cała Wasze biblioteka gier może zostać zoptymalizowana. Oczywiście z tego poziomu można także zmieniać ustawienia manualnie - aplikacja podpowie w przejrzysty sposób to, w jaki sposób modyfikacja danej opcji wpłynie na jakość wyświetlanej grafiki.

5. Ręczna optymalizacja ustawień w grach

Jeśli nie ufacie do końca programom do automatycznej optymalizacji ustawień graficznych w grach, możecie wziąć sprawy w swoje własne ręce. Manualne dostosowywanie ustawień graficznych w grach i ich obniżanie wydaje się kwestią dość oczywistą. Wielu graczy nie zdaje sobie jednak do końca sprawy, które opcje mają kolosalny wpływ na wydajność, a które zaledwie marginalny. Wydawać by się mogło, że pogorszenie jakości tekstur w grze pozwoli zyskać najwięcej klatek - nic bardziej mylnego! Akurat to ustawienie bardzo rzadko wpływa odczuwalnie na zmianę liczby wyświetlanych klatek. W stronę których opcji warto zatem zwrócić swoje spojrzenia? Wszystko zależy oczywiście od gry, ale największy wpływ na wzrost liczby klatek w grach mają zazwyczaj:

Wyłączenie efektów Nvidia Hairworks - Nvidia Hairworks, podobnie jak inne efekty symulacji fizyki zachowania się poszczególnych obiektów np. pod wpływem wiatru, to obecnie chyba największa zmora kart graficznych. W przypadku Wiedźmina 3 włączenie tej opcji wywołuje gwałtowne spadki płynności wyświetlanego obrazu nawet w przypadku najwydajniejszych układów graficznych. Pytanie brzmi: jak często masakrując utopce i południce będziecie chcieli zwracać uwagę na włosy Geralta z Rivii i kontemplować to, czy muskający je wiatr robi to aby w sposób dostatecznie realistyczny?

Redukcja lub wyłączenie AntyAliasingu - AA odpowiada za niwelowanie efektu "schodkowania" obrazu przy krawędziach obiektów. Jest to mówiąc krótko tzw. wygładzanie krawędzi.

Redukcja lub wyłączenie dynamicznych cieni - dynamiczne cienie to ustawienie odpowiedzialne za generowanie cieni poruszających się obiektów w czasie rzeczywistym. W przypadku niektórych produkcji AAA, wyłączenie dynamicznych cieni pozwoli zyskać nawet kilkanaście klatek na sekundę, jednakże przeważnie kosztem sporego spadku „realizmu" grafiki.

Redukcja lub wyłączenie efektów okluzji otoczenia (HBAO) i innych postprocesów - HBAO to najbardziej zaawansowana metoda na obliczanie oświetlenia w grach. Po jej aktywacji oświetlenie będzie wyglądało o wiele bardziej realistycznie, często jednak kosztem ubytku kilku klatek na sekundę.

Redukcja draw distance - opcja odpowiada za zasięg rysowania tekstur w grach typu FPP i TPP. Im wyższa wartość draw distance, tym bardziej odległe tekstury będą widoczne „w zasięgu wzroku" postaci w grze. Nie należy przesadzać z jej zmniejszaniem zwłaszcza w dynamicznych grach - musimy w końcu widzieć nadciągającego przeciwnika z odpowiednim wyprzedzaniem.

Obniżenie rozdzielczości w grze z Full HD na 1680x1050 pikseli i niżej - gdy wszystko inne zawiedzie warto rozważyć... obniżanie rozdzielczości obrazu. Takie działanie rozważyć powinni zwłaszcza użytkownicy laptopów, wyposażonych w matryce o niedużej przekątnej ekranu. Po obniżeniu rozdzielczości ucierpi szczegółowość tekstur.

Oczywiście to nie wszystkie opcje mogące mieć diametralny wpływ na liczbę wyświetlanych klatek na sekundę. Warto eksperymentować ze zmianą różnych ustawień i obserwować zmiany w jakości wyświetlanej grafiki. Często niektóre detale są niedostrzegalne, a wzrost klatek na sekundę - znaczący. Wszystko jest tu uzależnione od danego silnika graficznego, z którego korzysta określona gra i trudno jest dawać konkretne wytyczne. Każdy „engine" na reaguje nieco inaczej na zmianę poszczególnych detali graficznych.

Warto wspomnieć także o synchronizacji pionowej, która w niektórych przypadkach może tworzyć „wąskie gardło" w grach i obecnie staje się powoli reliktem przeszłości, ustępując nowszym technologiom NVIDIA G-Sync i AMD Freesync. Aktywowanie synchronizacji pionowej pozwala zablokować liczbę klatek na sekundę na poziomie 30 lub 60 (w zależności od silnika graficznego w grze) w taki sposób, aby synchronizować ją z częstotliwością wyświetlania obrazu przez monitor (standardowo: 60 Hz). Pozwala to uniknąć efektu tearingu (poszarpanych klatek), ale bardzo często prowadzi do licznych problemów.

Jeśli Wasz komputer nie jest w stanie generować stałych 30/60 klatek na sekundę w danej grze, możecie mieć wrażenie „pływającego" kursora lub też przeskakiwania obrazu. Wyłączenie tej opcji poprawi płynność rozgrywki. Jeśli z kolei Wasz układ graficzny jest w stanie generować większą liczbę klatek, a korzystacie z monitora o częstotliwości 144 Hz lub obsługującego jedną z wymienionych wcześniej technologii firm NVIDIA lub AMD, wyłączając synchronizację pionową w grze, komputer wyświetli większą liczbę klatek, a obraz będzie wyświetlany o wiele płynniej.

6. Dbaj o chłodzenie komputera, kontroluj temperatury!

Zbyt wysokie temperatury pracy podzespołów komputera (karta graficzna, procesor) prowadzą do obniżenia wydajności jego pracy. Jjuż na etapie zakupu laptopa warto postawić na konstrukcję dobrze chłodzoną. Ultrasmukłe laptopy dla graczy wyglądają może efektownie, ale warto postawić na konstrukcję wyposażoną w wydajny układ odprowadzania ciepła, który zajmuje nieco więcej miejsca. Przykładem laptopów z dobrym chłodzeniem są Lenovo Legion Y520 i Lenovo Legion Y720, w których nie występuje zjawisko niepożądanego throttlingu. W przypadku komputera stacjonarnego dobrze jest zadbać o odpowiednio wydajny cooler procesora i dobrze chłodzoną kartę graficzną. Dobrym rozwiązaniem jest także zamontowanie opcjonalnych wentylatorów wewnątrz obudowy, celem poprawy cyrkulacji powietrza w jej wnętrzu.

Wielu graczy użytkuje swoje desktopy i laptopy zupełnie zapominając o tym, że należy zapewnić im odpowiednie warunki do działania. Warto pamiętać o niezakrywaniu wylotów powietrza z obudowy laptopa, regularnym oczyszczaniu ich np. za pomocą pędzelka (uważając przy tym, by drobiny kurzu nie dostały się do wnętrza obudowy) oraz stawianiu komputera stacjonarnego z dala od źródeł emisji ciepła. W innym wypadku, wzrost temperatur może prowadzić do powstawania zjawiska zwanego throttlingiem.

Pod tym pojęciem kryje się automatyczne ograniczanie wydajności pracy procesora i karty graficznej, celem zmniejszenia ich temperatury i zniwelowania ryzyka uszkodzenia sprzętu. Spadek liczby klatek może sięgać nawet 75%! Dzieje się tak w momencie, gdy temperatura pracy podzespołów jest zbyt wysoka. Jak sprawdzić, czy ciepło z urządzenia jest odprowadzane w sposób skuteczny?

Kontrolę temperatur umożliwiają różne programy, jak choćby Lenovo Nerve Sense Center instalowany na laptopach Lenovo Legion, który proces chłodzenia usprawnia za sprawą trybu Extreme Cooling. Po jego ręcznej aktywacji temperatury poszczególnych podzespołów utrzymywane będą zawsze na bezpiecznym dla nich poziomie. Innym popularnym narzędziem do odczytu temperatur jest CPUID HWMonitor.

7. Regularnie skanuj komputer w poszukiwaniu malware

Szkodliwe oprogramowanie czyha na graczy niemal na każdym kroku. Cyberprzestępcy stosują coraz bardziej wymyślne metody infekowania naszych komputerów. Hitem roku 2017 były, i murowanym przebojem roku bieżącego z pewnością będą, skrypty działające w tle, które zmieniają zainfekowane komputery w... koparki kryptowalut. Programy te korzystając z mocy obliczeniowej procesora oraz karty graficznej potrafią diametralnie ograniczyć wydajność tych podzespołów w grach. Przeważnie działają w sposób dość subtelny, ale i tak przyczyniają się do spadków liczby klatek. Jeśli chcecie uniknąć tego i innego rodzaju infekcji wpływających na pracę komputera, a przy okazji zadbać o bezpieczeństwo Waszych danych, warto korzystać z programów pozwalających w wygodny sposób usuwać z komputera malware. Polecamy popularny i darmowy program ADWCleaner, od niedawna noszący nazwę Malwarebytes ADWCleaner i dostępny w języku polskim..

Narzędzie dostępne jest na oficjalnej stronie producenta: https://pl.malwarebytes.com/adwcleaner/ . Aplikacja po jej pobraniu uruchamiana jest bezpośrednio i nie trzeba jej instalować. Wystarczy uruchomić pobrany plik, a następnie wybrać opcję "Skanuj". ADWCleaner to jedno z najskuteczniejszych narzędzi, z których korzystać można bezpłatnie.

8. Wyłącz Xbox DVR, jeśli jest włączone

Wielu użytkowników systemu Windows 10 nie jest świadomych, że po zalogowaniu w usłudze Xbox w ich systemie, w tle, działa program o nazwie Xbox DVR. Xbox DVR to aplikacja umożliwiająca rejestrowanie nagrań z gier wideo, która w sposób znaczący potrafi redukować liczbę klatek w grach. Aby ją wyłączyć, należy wejść do aplikacji Xbox, a następnie udać się do menu Ustawień ("Settings") i wyłączyć opcję DVR. Jeśli chcecie przechwytywać zdjęcia i filmy z rozgrywki, to najlepszym do tego oprogramowaniem jest obecnie Nvidia Shadowplay. Program ten działa w sposób niemalże wcale nie obciążający komputera i nie wpływający na spadki liczby klatek w grach.

Stosując się do ośmiu powyższych porad Lenovo Legion odczujecie nie tylko poprawę komfortu podczas grania, ale zadbacie także o poprawne działanie Waszego komputera. Skanowanie dysku w poszukiwaniu malware, aktualizowanie sterowników, czy też kontrolowanie temperatur często jest bagatelizowane, a w wielu przypadkach właśnie te rzeczy przyczyniają się do gorszej pracy urządzenia. O optymalizowaniu ustawień graficznych w grach wie każdy, jednak nie każdy wie, które z tych opcji mają największy wpływ na spadek liczby klatek. Wierzymy, że po lekturze niniejszego poradnika każdy z was jest bogatszy o przydatną wiedzę, którą może przekazywać innych. Zaawansowani użytkownicy komputerów zapewne zechcą zmierzyć się z zaawansowanym overclockingiem, ale to materiał na zupełnie inny poradnik.