Rozbić monopole

Działająca w Kongresie USA podkomisja ds. prawa antytrustowego, handlowego i administracyjnego (wchodząca w skład Komisji Sądownictwa Izby Reprezentantów) opublikowała raport opisujący wyniki prowadzonego od 16 miesięcy śledztwa antymonopolowego w sprawie działalności firm Amazon, Apple, Facebook i Google.

GAFA zaczyna być groźna

W liczącym 450 stron dokumencie członkowie podkomisji napisali, że niezbędna jest reforma prawa antymonopolowego – bez niej niemożliwe okaże się utrzymanie dynamiki i konkurencyjności amerykańskiej gospodarki w erze cyfrowej.

Autorzy raportu stwierdzili, że wszyscy członkowie tzw. grupy GAFA (Google, Apple, Facebook, Amazon) utrzymują odrębne rodzaje monopolu na usługi lub produkty i skutecznie występują w roli strażników własnych przywilejów. Każde z czterech przedsiębiorstw jest na tyle potężne, że może regulować zasady działania obowiązujące w „jego" segmencie rynku cyfrowego; dotyczy to także przejmowania lub doprowadzania do upadku konkurentów.

Kongresmeni twierdzą, że pozycja firm składających się na GAFĘ jest wykorzystywana w celu wymuszania ustępstw i dyktowania warunków konkurentom w sposób, który byłby nie do wyobrażenia na rzeczywiście konkurencyjnym rynku. Przedstawione w raporcie przykłady opisują m.in. wysokie marże pobierane przez Apple'a od programistów sprzedających aplikacje na platformie App Store i dyskryminowanie przez Amazona milionów małych firm.

W dokumencie napisano m.in.: „(...) firmy, które kiedyś były biednymi startupami (...) stały się rodzajem monopolistów, których ostatnio oglądano w epoce magnatów naftowych i potentatów kolejowych. Chociaż firmy te przyniosły społeczeństwu wyraźne korzyści, dominacja Amazona, Apple'a, Facebooka i Google'a ma wysoką cenę. Przedsiębiorstwa te zazwyczaj zarządzają rynkami, na których równocześnie same konkurują. Taka pozycja umożliwia im pisanie jednego zestawu reguł dla wszystkich uczestników rynku, podczas gdy same stosują się do innego, lub tworzenie prywatnych regulacji, którym nikt poza nimi [członkami grupy GAFA – przyp. red.] nie podlega".

Co z nimi zrobić?

Autorzy raportu zalecają Kongresowi i podkomisji antymonopolowej przyjęcie nowych ustaw w celu wzmocnienia egzekwowania obowiązującego prawa antymonopolowego.

Dodatkowe zalecenia obejmują:

• wzmocnienie tej części ustawy antymonopolowej (tzw. Sherman Antitrust Act), która dotyczy konkurencji i monopolu, poprzez zakazanie nadużywania pozycji dominującej;

• przywrócenie silniejszego nadzoru nad egzekwowaniem przepisów antymonopolowych przez Kongres (raport ujawnił wiele przypadków, w których regulatorom nie udało się powstrzymać monopolistów przed eliminacją konkurentów);

• wprowadzenie zasad zapobiegających faworyzowaniu i dyskryminacji produktów (takich jak praktyka umieszczania na platformie Amazon.com produktów Amazona przed identycznymi produktami pochodzącymi od dostawców zewnętrznych);

• zwiększenie kontroli nad fuzjami i przejęciami (aby mieć pewność, że monopole nie wchłaniają konkurentów; raport wykazał że GAFA przejęła ponad 500 startupów od 1998 roku; jedną z takich operacji było wykupienie Instagrama przez Facebooka);;

• nałożenie na spółki Big Tech obowiązku udowodnienia, że fuzje firm nie zagrażają zasadom wolnego rynku (w raporcie napisano: „zgodnie z tą zmianą wszelkie przejęcie przez dominującą platformę byłoby uznane za antykonkurencyjne, chyba że łączące się strony mogłyby wykazać, że transakcja była konieczna dla służenia interesowi publicznemu i że podobnych korzyści nie można osiągnąć poprzez wewnętrzny wzrost i ekspansję".);

• przyznanie dostawcom wiadomości prawa do negocjowania zbiorowego z Facebookiem i Google'em.

fot. Wikipedia