No More Ransom - kampania walki z ransomware
No More Ransom (http://www.nomoreransom.org) to nowy portal internetowy stworzony w celu informowania o zagrożeniach związanych z oprogramowaniem ransomware i pomagania ofiarom w odzyskaniu swoich danych bez konieczności zapłacenia okupu cyberprzestępcom.
Ransomware to rodzaj szkodliwego oprogramowania, które blokuje komputer ofiar lub szyfruje ich dane, żądając zapłacenia okupu w celu odzyskania dostępu. Stanowi ono jedno z największych zagrożeń dla organów ścigania Unii Europejskiej: niemal dwie trzecie państw członkowskich prowadzi dochodzenia dotyczące tego rodzaju ataków. Celem tego oprogramowania są często urządzenia użytkowników indywidualnych, jednak dotyczy ono również sieci korporacyjnych, a nawet rządowych. Liczba ofiar rośnie w niepokojącym tempie: według danych Kaspersky Lab liczba użytkowników atakowanych przez szkodliwe oprogramowanie szyfrujące dane zwiększyła się o 550% - z 131 000 w latach 2014-2015 do 718 000 w latach 2015-2016.
NoMoreRansom.org
Poza informacjami o zagrożeniach ransomware portal internetowy http://www.nomoreransom.org dostarcza użytkownikom narzędzia, które mogą im pomóc odzyskać dane zaszyfrowane przez cyberprzestępców. Na wstępnym etapie portal zawiera cztery narzędzia deszyfrowania dla różnych typów szkodliwego oprogramowania, z czego ostatnie zostało opracowane w czerwcu 2016 r. dla nowej odmiany szkodnika Shade.
Shade to trojan wyłudzający okup, który pojawił się pod koniec 2014 r. Jest on rozprzestrzeniany za pośrednictwem szkodliwych stron internetowych i zainfekowanych załączników do poczty e-mail. Po wniknięciu do systemu użytkownika Shade szyfruje dane przechowywane na maszynie i tworzy plik .txt zawierający informacje o okupie oraz instrukcje cyberprzestępców informujące użytkownika o tym, co ma zrobić, aby odzyskać swoje pliki. Shade wykorzystuje mocny algorytm szyfrowania dla każdego zaszyfrowanego pliku, generując dwa losowe 256-bitowe klucze AES: jeden jest wykorzystywany do szyfrowania zawartości pliku, drugi do zaszyfrowania nazwy pliku.
Od 2014 r. Kaspersky Lab i Intel Security zapobiegli ponad 27 000 próbom ataków na użytkowników przy użyciu trojana Shade. Większość infekcji miała miejsce w Rosji, na Ukrainie, w Niemczech, w Austrii i w Kazachstanie. Aktywność Shade'a została również odnotowana we Francji, Czechach, Włoszech i Stanach Zjednoczonych.
Dzięki ścisłej współpracy oraz wymianie informacji między różnymi stronami przechwycono serwer kontroli Shade'a wykorzystywany przez cyberprzestępców do przechowywania kluczy deszyfrujących. To pomogło stworzyć specjalne narzędzie, które ofiary mogą pobrać z portalu No More Ransom w celu odzyskania swoich danych bez konieczności zapłacenia okupu cyberprzestępcom. Narzędzie zawiera ponad 160 000 kluczy deszyfrujących.
Współpraca publiczno-prywatna
Projekt No More Ransom został przewidziany jako niekomercyjna inicjatywa łącząca instytucje publiczne i prywatne. Ze względu na zmienny charakter oprogramowania ransomware serwis jest otwarty na współpracę z nowymi partnerami.
Wilbert Paulissen, dyrektor wydziału dochodzeń karnych holenderskiej policji, powiedział: „Nasza jednostka nie może samodzielnie walczyć z cyberprzestępczością, a w szczególności z oprogramowaniem ransomware. To wspólne zadanie policji, departamentu sprawiedliwości, Europolu oraz firm z branży technologii informatycznych i telekomunikacyjnych i jako takie wymaga wspólnych działań. Dlatego niezwykle cieszę się ze współpracy policji z Intel Security i Kaspersky Lab. Razem zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby udaremnić cyberprzestępcze próby zarabiania pieniędzy i zwrócić pliki ich prawowitym właścicielom, aby nie musieli płacić ogromnych sum pieniędzy za ich odzyskanie".
„Największy problem ze szkodliwym oprogramowaniem szyfrującym polega na tym, że użytkownicy, których cenne dane zostały zablokowane, są skłonni zapłacić przestępcom w zamian za ich odzyskanie. To napędza podziemie i w efekcie zwiększa się liczba nowych cyberprzestępców oraz ataków. Sytuację tę można zmienić jedynie poprzez koordynację działań w ramach zwalczania ransomware. Stworzenie narzędzi deszyfrujących to zaledwie pierwszy krok na tej drodze. Spodziewamy się, że projekt zostanie rozszerzony i wkrótce znacznie więcej firm i organów ścigania z innych krajów i regionów podejmie wspólną walkę przeciwko ransomware" - powiedział Jornt van der Wiel, badacz ds. bezpieczeństwa IT, Globalny Zespół ds. Badań i Analiz (GReAT), Kaspersky Lab.
„Inicjatywa ta pokazuje wartość współpracy publiczno-prywatnej jeśli chodzi o podjęcie poważnych działań w zakresie walki z cyberprzestępczością" - powiedział Raj Samani dyrektor technologiczny na region EMEA, Intel Security. „Ta współpraca wykracza poza wymianę informacji, edukację klientów oraz usuwanie szkodliwego oprogramowania i obejmuje również pomoc w naprawieniu szkody wyrządzonej ofiarom. Przywracając dostęp do systemów, wzmacniamy użytkowników, pokazując im, że mogą podjąć działania bez nagradzania przestępców okupem".
Wil van Gemert, wicedyrektor ds. operacyjnych Europolu, dodaje: „Od kilku lat oprogramowanie ransomware staje się głównym problemem dla organów ścigania w Unii Europejskiej. Stanowi zagrożenie zarówno dla konsumentów, jak i firm, a przestępcy nieustannie opracowują wyrafinowane techniki mogące wyrządzić coraz największe szkody. Inicjatywy takie jak projekt No More Ransom pokazują, że łączenie wiedzy i wysiłków to sposób na skuteczną walkę z cyberprzestępczością. Chcemy pomóc wielu ludziom odzyskać kontrolę nad swoimi plikami poprzez zwiększenie świadomości i edukację użytkowników w zakresie zabezpieczenia swoich urządzeń przed szkodliwym oprogramowaniem".
