Najprostszym sposobem zabezpieczenia komputera jest użycie listwy zasilającej, która chroni przed skutkami przepięć. Zagrożenie często nadchodzi jednak z zupełnie innej strony – z sieci LAN, telefonicznej czy anten zainstalowanych za oknem. Dostępne zabezpieczenia są bardzo różne, różnią się też ceną, możliwościami oraz zastosowaniem. Poza ekstremalnymi sytuacjami możesz ocalić praktycznie wszystkie użytkowane w domu urządzenia elektryczne i elektroniczne.
Ochrona linii zasilających
Każdy sprzęt domowy jest podłączony do zasilania, dlatego jest narażony na przepięcia, zakłócenia w sieci elektrycznej i zaniki zasilania. Wybierz dla niego odpowiedni sposób ochrony.
Listwy zasilające
Mało kto ma w domu wystarczającą liczbę gniazdek elektrycznych, by bezpośrednio z nich zasilać komputer, monitor, drukarkę, głośniki, ładowarkę do telefonu i inne mniej lub bardziej cenne urządzenia. To samo dotyczy zresztą sprzętu audio i wideo: telewizora, odtwarzacza, wzmacniacza, wieży audio itd. Zwykle korzysta się z przedłużaczy i listew zasilających. Najtańsze z nich są tylko rozgałęziaczami napięcia – nie zapewniają jego filtrowania ani ochrony przed przepięciami i przeciążeniami.
Wydając kilkadziesiąt złotych, możesz liczyć na lepsze zabezpieczenia. Jak rozpoznać dobrą listwę, która chroni przed przepięciami? Zrobisz to, na przykład sprawdzając jej zgodność z normą IEC 61643–1. Każdy producent deklarujący zgodność z tą normą musi sprawdzić, jak filtry wbudowane w listwę reagują na bardzo krótkie przepięcia o wartości rzędu tysięcy woltów. Dzięki takiej listwie twój sprzęt będzie znacznie mniej narażony na uszkodzenie.
Ochrona sieci LAN i kablówki
Kolejne źródło zagrożenia dla sprzętu elektronicznego stanowi kabel telefoniczny lub sieciowy LAN. Bez filtra antyprzepięciowego nawet odłączenie urządzeń od gniazdek elektrycznych nie uchroni peceta. Gdy przepięcie dotrze do telefonu, routera lub modemu po kablu sieciowym, może uszkodzić komputery (i nie tylko) w całej sieci.
Ten problem również rozwiązuje listwa, ale wyposażona w dodatkowe filtry. Powinna być instalowana między kablem sieciowym lub telefonicznym a routerem, modemem czy telefonem. Jej cena wynosi 100–200 zł, ale i tak jest to mniej, niż cena sprzętu, który ma chronić.
Dobrym zabezpieczeniem komputera przed wyładowaniami pochodzącymi z sieci LAN jest też sieć Wi-Fi. Korzystając z taniego routera bezprzewodowego, wyeliminujesz połączenie przewodowe między siecią operatora a własnym komputerem. W razie przepięcia uszkodzeniu ulegnie tylko router, który w stosunku do komputera jest sprzętem tanim.
Zasilacze UPS
Poza listwą antyprzepięciową rekomendowanym zabezpieczeniem, szczególnie w zastosowaniach profesjonalnych, są zasilacze UPS (ang. Uninterruptible Power Supply), zwane też zasilaczami awaryjnymi lub bezprzerwowymi. To urządzenia, które podtrzymują zasilanie w czasie zaniku napięcia w sieci, a niekiedy również stabilizują napięcie podczas normalnej pracy. Zasilacz zapewnia również ochronę przeciw zakłóceniami, zatem zastępuje listwę zasilającą.
Ze względu na ceny zasilaczy UPS (od 150 zł), warto nimi chronić tylko wybrany sprzęt, który powinien mieć zapewnione gwarantowane zasilanie. W przypadku sprzętu komputerowego jest to sam komputer stacjonarny i ewentualnie monitor, by w razie zaniku zasilania zapisać pliki i bezpiecznie zamknąć aplikacje oraz system.
Trzeba pamiętać, że w domach pojawia się coraz więcej dodatkowego sprzętu, który musi być objęty ochroną. Są to na przykład dyski NAS, na których trzyma się cenne pliki, a także sprzęt sieciowy (router, modem, przełącznik), który także nie powinien być nagle wyłączany. Co prawda samej sieci nic nie grozi, ale jeśli pecet ma otwarte pliki z dysku NAS, nagły zanik sieci spowoduje, że nie będziesz ich mógł poprawnie zapisać. Lepiej jest więc chronić te drobne urządzenia, które i tak mają bardzo małą moc rzędu kilku lub kilkunastu watów.
Urządzeniem, które na pewno nie musi być chronione przed zanikami napięcia w sieci, jest laptop.Ma własną baterię i jemu wystarczy ochrona przeciwprzepięciowa, czyli odpowiednia listwa. Podobnie w większości przypadków drukarki nie są urządzeniami, które wymagają zasilania gwarantowanego.
Kolejne źródło zagrożenia dla sprzętu elektronicznego stanowi kabel telefoniczny lub sieciowy LAN. Bez filtra antyprzepięciowego nawet odłączenie urządzeń od gniazdek elektrycznych nie uchroni peceta. Gdy przepięcie dotrze do telefonu, routera lub modemu po kablu sieciowym, może uszkodzić komputery (i nie tylko) w całej sieci.
